Stowarzyszenie „Ruska Bursa” w Gorlicach w terminie od 1 VII 2025 r. do 28 II 2026 r. realizuje dwa zadania sfinansowane przez Unię Europejską NextGenerationEU:

• Trzy jabłka – teatr wojny wewnętrznej. Pierwszy łemkowski teatr telewizji; projekt obejmuje produkcję i udostępnienie spektaklu „Trzy jabłka” w streamingu na żądanie z pełnym zapleczem realizacyjnym (studio, sprzęt, ekipa techniczna), tłumaczeniami i napisami w trzech językach (łemkowski, polski, angielski), oraz kampanią promocyjną w mediach społecznościowych, tradycyjnych i branżowych. To unikalne, wielowymiarowe przedsięwzięcie artystyczno-kulturowe;

• Cyfrowy tłumacz i lektor łemkowski z wykorzystaniem technologii LLM, RAG i TTS; projekt zakłada stworzenie wysoce innowacyjnego „Cyfrowego tłumacza i lektora łemkowskego”, który połączy LLM (LLaMA/Mistra/ChatGPT), architekturę RAG, a także model konwersji tekst-na-mowę TTS Conformer-CTC. Modele zostaną oparte na 10 000 artykułów portalu lem.fm oraz słowników w zasobach Stowarzyszenia „Ruska Bursa”, a także setkach godzin nagrań języka łemkowskiego wraz z transkrypcją. System umożliwi tłumaczenie tekstów łemkowskich na dowolny język, a także generować mowę w języku łemkowskim na podstawie tekstu, otwierając zasoby mniejszościowe na cały świat. Kod źródłowy i modele zostaną udostępnione jako open source, co ułatwi adaptację technologii innym językom zagrożonym i wzmocni ekosystem AI w Polsce.