U schyłku I wojny światowej, gdy na nowo ustalano granice i sposób funkcjonowania państw Europy Środkowo-Wschodniej, także społeczność łemkowska podejmowała działania zmierzające do określenia własnego miejsca w nowym porządku politycznym. Odwoływano się przy tym do zasad samostanowienia narodów ogłoszonych przez prezydenta USA Woodrowa Wilsona.

5 grudnia 1918 roku we Florynce odbył się wiec, w którym wzięło udział około pięciuset delegatów reprezentujących 130 miejscowości Łemkowyny. Podjęto wówczas decyzję o powołaniu Ruskiej Narodowej Republiki Łemków, opartej na sieci wcześniej ustanowionych rad lokalnych: Ruskiej Radzie w Gładyszowie, Ruskiej Radzie w Krynicy, Powiatowej Ruskiej Radzie w Sanoku oraz Powiatowej Radzie dla powiatu grybowskiego powołanej w Śnietnicy. Pomimo krótkiego istnienia (dwa lata) Republika Łemkowska odegrała istotną rolę w procesie kształtowania świadomości narodowej Rusinów Karpackich i pozostaje ważnym punktem odniesienia w naszej historii.

Na pamiątkę wydarzeń z Florynki w Polsce obchodzony jest Dzień Rusinów Karpackich, ustanowiony w ramach Światowego Kongresu Rusinów. Dlatego zapraszamy Państwa do wspólnego świętowania Dnia Rusinów Karpackich w Polsce, przygotowywanego wspólnie ze Stowarzyszeniem Łemków – organizacją członkowską Światowego Kongresu Rusinów, już w sobotę 6 grudnia 2025 roku.

Program obchodów:

14:30 – Florynka, dolina przy cerkwi greckokatolickiej

• • symboliczne upamiętnienie 107. rocznicy wiecu i proklamacji Republiki Łemkowskiej

16:00 – Ruska Bursa, Gorlice

• • występ zespołu Teroczka
  • występ duetu Mistrzyni–Uczennica: Julia Doszna & Iwona Iskra Krynicka

 

Światowy Kongres Rusinów (World Congress of Rusyns) to międzynarodowa organizacja reprezentująca Rusinów/Rusnaków/Łemków z różnych krajów, w których ta społeczność żyje: przede wszystkim ze Słowacji, Ukrainy (Zakarpacia), Polski, Serbii, Chorwacji, Węgier, Czech, Rumunii, a także diaspor z Ameryki Północnej. Jego celem jest ochrona i rozwój kultury, języka oraz praw Rusinów, a także wzmacnianie kontaktów między organizacjami rusińskimi w różnych krajach. Światowy Kongres Rusinów spotyka się raz na dwa lata.

Decyzją Światowego Kongresu Rusinów z 2017 roku każda członkowska społeczność Rusinów (według państwa zamieszkania) wybrała własną datę święta – na Słowacji jest to 12 czerwca, na Ukrainie 24 kwietnia, w USA 26 października, w Serbii 15 stycznia, w Chorwacji 23 maja, a na Węgrzech 22 maja. Daty te nawiązują do lokalnych wydarzeń historycznych. Wybrano także Światowy Dzień Rusinów, który obchodzony jest 23 marca, w rocznicę pierwszego Światowego Kongresu Rusinów z 1991 roku w Medzilaborcach. Każda z dat przypomina, że Rusini to naród z długą i wielowątkową historią.

Utrwalona sieć obchodów w poszczególnych państwach sprzyja utrzymaniu wewnętrznej spójności środowisk rusińskich, przypomina o historycznym dziedzictwie oraz pozwala systematycznie zaznaczać obecność i aktywność społeczności w życiu publicznym.